“Po ç’është gjithë ky frymëzim, tani në vjeshtë,
kur pemët e poetëve vdesin?!
Ti qofsh!”
ROLAND GJOZA
(LGSHD - 19.11.2010)
GRIGOR JOVANI
Cikli:
“Në vjeshtë, kur pemët vdesin...”
Livadhet e shkreta
Ka kohë,
që nuk shkruaj më vjersha.
Ngjajnë të shkreta,
livadhet e djera,
në fletore dhe blloqe.
E ç’u bë?!
Këtu ka kaq kohë,
që s’kam bërë dashuri,
me time shoqe...
Lufta për mbretëreshën
Si anije torpiluese lufte,
kërkon të çajë nëndetëset
gjuha ime,
gardhin e shtërnguar
të dhëmbëve të tua,
pas të cilit fsheh gjuhën,
mbretëreshën
e flotës detare.
Në ta pushtofsha
bazën e mbyllur
të gojës tënde krenare,
mbretëresha
do më ndjek pas,
si manare.
Për shkak të harresës
Një bletë,
mes fletëve të blirit,
harruar.
Pret bletërritësin,
për ta pickuar.
Manastiret
Ngjanin me kodrat e bregdetit,
me nga një manastir në majë,
gjinjtë e tu të shtrënguar,
tek u shtrive mbi rërë.
Makar të isha eremit,
të lypja strehë në manastir
dhe të kungohesha me verë.
Letrat
Bëni qetësi!
U lodhën vjershat e mia,
të shkretat!
I zuri gjumi,
të shtrira mbi letrat.
Shpirti
Të mund të bëja një vjershë të bukur,
si ty,
të ta dhuroja.
Mund të përsillej rreth teje gjithshka,
duke vallzuar...
Por ka ca kohë,
që vjersha shpirti s’më ka.
Edhe të vallzoj kam harruar...
Prova
Zogjtë e porsalindur
provojnë flatrat në ajër,
duke rënë nga foleja.
Ata që arrijnë të kthehen,
nostalgojnë fluturime të reja.
Lumi
Ky lumë
nuk gjen qetësi,
nuk ka moshë.
.
Prandaj, kudo
dhe kurdoherë,
të josh.
Deti
Brenda kësaj fotografie,
dëgjohet deti.
Dikur ishte varkë.
E nxorën erërat në breg
dhe mbeti.
Hambarët
Karavet u plakën me kohë.
Filluan të mbushen me ujë
hambarët.
U thanë t’i braktisnin.
Minjtë
u larguan të parët.
Unë s’e dëgjoja...
Këto më thoshte,
para se të vdiste,
im atë,
por unë s’dëgjoja
asgjë.
I gjeta të fshehura
poshtë gjetheve të rëna,
një natë,
pastaj m’u kujtua
çdo gjë.
Libri i hapur
Nuk e di
si u gjend para meje
ky libër i hapur.
Kalonte era
dhe ndërronte fletët.
Kur mbërriti në fund,
i kisha lexuar
të gjitha jetët.
Bjeshkët e Namun
Vë buzën
tek qelqet e ftohtë
të burrimeve.
Kur uji është i tejdukshëm
pi bashkë me të
majat e maleve.
Kur ngjan i turbulluar,
është nga gjaqet e patretur
të hakmarrjeve.
Gratë
Vijnë edhe ikin,
dalin dhe hyjnë
gratë,
që dashuruam.
Fshiheshin,
kur i kërkonim,
shfaqeshin,
kur i tradhtuam.
Borxhi
Një fuçi që rrotullohet
bota.
I rrijmë përsipër,
pa ditur asnjëri,
në është jona,
apo ka tjetër pronar.
Kështu udhëtojmë
drejt pafundësisë.
Pa ditur akoma:
kujt i jemi në borxh
dhe sa kemi marrë.
Kruja
Në rrugica
japin shpirt
erërat.
Nëpër rënoja
fërshëllejnë
gjarrpërinjtë.
Veçse (o Zot!)
durojnë akoma,
tek muret e kalasë
qirinjtë!
Vonë...
Kur bien pemët,
ushtojnë pyjet,
kur bien malet,
gjëmon deti,
kur bien njerëzit
ngrihen këngë,
kur bie një botë
zbret Zoti në tokë,
gjithshka nga e para
për të ngritur.
S’del kush për ta pritur...
Gjiri i Palasës
Gjurmët e kuajve nuk i ruajti rëra,
i shuajti era.
Megjithatë,
nuk harron ranishtja ngjyrë ari:
Dhe miliona erëra të kalojnë,
këto brigje kurrë nuk do harrojnë:
Këtu ka zbarkuar Jul Qesari!
E panjohura
Më priste e panjohura
jashtë portës.
Më shikonte
me ca sy të pangjyrë.
I hodha një sy,
gjoja kalimthi,
me një buzëgaz falls në fytyrë.
Gjoja se doja të lidhja këpucët,
u ktheva për ta parë,
pak pak.
Ajo kishte zënë hijen time për dore.
Poshtë mantelit,
i ndriste syri dinak.
Gjurmët
Padashur,
shkela poshtë këmbëve
ditët e mia të gëzuara.
Kërcitën
si bletë të ngarkura
me mjaltë.
Të paktën,
ëmbëlsova një herë
gjurmët e mia,
ndonëse ato
s’rrojnë gjatë.
Sa herë vdisja
Më mbyllje sytë,
në çdo vdekje:
Shkofsh i qetë,
në mbretërinë
e heshtjes!
Dashuria për ty,
është çdo riardhje,
gjuha e nxjerrë,
në formën
e përqeshjes.
Pogradec
Sa kohë
do të flejë akoma
hëna,
në fund të liqenit?
Dielli shfryn
në majëmale,
si lokomotiva
në stacionin e trenit.
Anijet që kthehen në Pire
Them të dalim një mëngjes në liman,
të presim anijet që kthehen në Pire,
në të aguar,
ngarkuar me yjet e detit,
koralet e thellësive,
nga shtegtimet që nuk kemi shkuar.
Kur do të jemi ngatërruar edhe ne,
me turmën që do të zbresë nga karavet
e përgjumur,
të jesh e sigurtë,
askush sdo të kuptojë,
sa shtegtime në jetë kemi humbur.
Vajza e Dionisit
Të prisja mbrëmjeve,
pasi shtypnit rrushin,
për mushtin e verës.
Por të përcillte
përnatë Dionisi,
gjer tek pragu i derës.
Shtëpitë në dimër
U rrit nëntori.
Filloi të godasë
muret e gurtë,
me erërat,
si me ushta.
Brenda shtëpive,
shtrëngojnë bisqet
e pranverës së re,
vajzat në grushta.
Fotografia
Dakort,
s’është e zezë gjithshka.
Le të formoj një të qeshur,
me zemër të rëndë,
sikur nxjerr një gjëmb.
Është kaq i vërtetë
buzëgazi im,
sa dhe mua më trëmb.
Turbullirë
Fjalë,
fjalë,
shumë fjalë,
lumenj të turbulluar,
që s’i pranojnë
brigjet.
Tokë djerrë - shpirti im,
digjet.
Partizanët
Ne ishim njerëz të thjeshtë,
nuk ëndërruam kurrë
“Dolçe vitat”.
Punë - shtëpi dhe ndonjë verë
në tavernë,
sa pa u shuar dritat.
Nuk shkuam në Itali me anije,
si “balila”,
atje “ku na ftonte mbreti...”
U ngjitëm gjer në mal
me nga një yll në ball
dhe vdiqëm,
prej vërteti.
El Greko
Në Spanjë
ëndërronte të dashurën e vetë,
që digjej për një të puthur
në Kretë.
Një natë
e vizatoi në pëlhurë,
si të ishte e gjallë.
Pastaj fiku qirinjtë
dhe filloi ta puthte
me mall.
Frymëzimi
Të ftova gjithë natën,
me të lutura.
Në shollët e këpucëve
më shkrove.
Tani që erdhe,
filloi ime shoqe me të puthura...
Ç’të të bëj? U vonove...
Lotët e krokodilëve
Nga familja e madhe e dinosaurëve,
shpëtuan vetëm kushurinjtë e largët,
krokodilët.
Mallkojnë fatin e paraardhësve,
duke u vënë gjithë fajin atyre:
“I hëngri madhështia,
debilët!”
Dhe qajnë për humbjen e kushurinjve.
Por dihet,
ç’lotë derdhin krokodilët...
Shkaku
Më le,
ngaqë kurrë nuk të thashë,
fjalë dashurie.
Nuk më lexove sytë,
nuk dëgjove
damarët e duarve të mia,
që të preknin,
si një ikonë.
Ngaqë dashurisë
nuk di t’i falem me fjalë,
u shemb kisha jonë.
Maska
Ditën mbaj të veshur një maskë,
ka të stampuar tek buzët
një buzëgaz të përhershëm.
Vetëm natën nuk mund ta duroj...
Të paktën, në ëndrra
të tregohem i ndershëm.
Unazat
Nuk vura unazë në jetën time.
Përse të fyhesh,
dashuri?
Një jetë të tërë, unazat tona -
kaq larg,
njëkohësisht kaq afër,
ashtu si motrat në mëri.
Nuk do takoheshin në gjallje,
si të kishin burrat hasmëri.
Ne thamë: çdo gjë e kemi bashkë!
Kështu nuk thamë,
dashuri?
Aktorët
Ekranet janë si krematoriumet:
përtypin
dhe djegin
jashtëqitjet e artit të aktrimit,
të vërtetat
arrnuar me rrena.
Numërohen si viktimat e olokausit
veprat e artit,
harrohen -
çifutët që luajnë në skena.
Monedha
Ç’janë këta njerëz sytharë në varrim?
Përse e përcjellin të papërlotur,
të ndjerin?
Sepse edhe ai, në gjallje të tij,
nuk fali lotë dhëmbshurie
për asnjerin.
Prindërit
Kur bie shi,
më ngjan se lotojnë
prindërit e mi.
Ujëvarëset ngjit,
në qiell t’i gjej,
për t’u shmallur.
Kur shiu mbaron,
bie në një pyll,
me dru të vdekur,
ende të pakallur.
Ngjaj i vdekur dhe unë,
por akoma s’është shpallur.
Gjuha e udhës
Më në fund e kuptova,
pse marr rrugët pa krye,
që s’të nxjerrin askund:
vesh këpucë,
me shollë të trasha në fund.
Këtej e tutje, si Gandi,
them të ecë pa këpucë,
të mësojnë këmbët
gjuhën e udhës,
në pluhur dhe llucë.
(Athinë, tetor - nëntor, 2010)
