Përbëj rrezik, e di...

GRIGOR JOVANI

OKB

O-rganizatë

K-urvash

B-udallaqe.

KOMBETARE

Çdo shqiptar,

kur mban në dorë një kapistër,

i ngjan vetja kryeministër.

LIRIA

Mos thuaj kurrë: “Ç’kafaz i artë!”,

edhe në është

i bukur...

Fyen një zog,

një flutur.

RREZIKU

- Shkruan thjesht

dhe të kuptojnë të gjithë.

Pa ngatërrohu pak...

- Përbëj rrezik, e di,

kam thjeshtësinë në gjak.

QENI

Mjerrë qeni i stanit,

që një jetë adhuron

erën e çobanit!

Është e shkrojtur:

një jetë si qen

ka për të rrojtur.

ZARET

S’e marr vesh. Kur hedh ai zaret,

zë gjithmonë dopjo gjashtë!

Idiot! I ka të rrumbullaktë,

veç me një numër jashtë.

NDRYSHKU

Jam i fortë, si hekur?

Flet budallallëqe.

Pa më pyet, si ndjehem,

prej ndryshkut, në këllqe...

TERSI

Bëra hapin e parë:

zbraza kaptinën

nga mendimet e marra.

Por koha nuk del,

të filloj nga e para.

KERCENIMI

Mbaj mend të ndjerën, nënën time:

“Do të ta hajë macja zogun

dhe do të lë pa gjë...”

Ka njohur shumë mace jeta ime,

por nuk më ka ndodhur asgjë... 

NDERKOMBETARET

“Keni bërë një gabim”,

shkruan ata,

që i rrënoi tërmeti.

“U shkatërruam ne,

u zhdëmtua shteti!”

DASHURIA

Kam faj unë?!

Më qëlloi syshtrembër...

Nuk isha kurrë i sigurtë,

ku shikonte ajo femër.

KUNGUJT

Këtë të keqe kanë kungujt

dhe s’e kuptojnë dot:

Ngaqë qëndrojnë sipër ujit,

kujtojnë se dinë not!

ARBERIT

Para pesëqind vjetësh,

në bregun matanë

kapërcyen.

Këtu e pesëqind vjet,

nuk u kthyen.

TERMETI

Kaq kohë me fqinjën derë më derë,

veç “mirmëngjesi” në agim,

“oreks të mbarë” në drekë...

U desh të ndodhte një tërmet

dhe u gjendëm veç me brekë.

POLITIKANET

Koha është të na thonë politikanët,

që nga ballkonët,

në fjalime:

“Nga dashuria për të vdekurit,

shkojnë edhe mizat

në varrime”.

PAPAGALLI

“M’i tregon papagalli të gjitha.

mos guxo të bësh ndonjë gjë...”

Për vizitat e mia tek fqinja,

papagalli s’ka treguar asgjë.

SUKSESI

E bukur premiera, vërtet,

ç’aktrim, o zot!

U mrekulluam!

Mirë që nuk kishte spektatorë

dhe e shijuam.

PAAFTESIA

E pushuan, si të paaftë,

arkivolistin e mjerrë.

Para se t’i merrte metrat

të ndjerit,

priti të vdiste një herë.

BURSE

Në qafën tënde të bukur,

një kryq i artë.

Nuk di sa është kursi i arit,

dreqi e marrtë!

ATDHEU

Kaluat kufirin? U fikët...

Në kthim do gjeni tabelën:

“Ju ikët...”

(Athinë, fillim dimri, 2011)

Cikli: “Pejsazhe të detit”

GRIGOR JOVANI

 TRE SKICA

1.

Drita e mëngjesit zgjoi fëmijët,

si këmbana e kishës, që paralajmëron

kreshmën ditore.

Pastaj,

kujdestari diell do t’i marrë për dore,

do t’i shoqërojë tërë ditën,

gjersa hëna

t’u thotë përrallën e mbrëmjes

në fjetore.

2.

Pasi rendën gjithë ditën mbi det,

zhveshën këmishët e djersitur

erërat.

Nderur për t’i tharrë,

nëpër degët e ullinjve të nxehur,

shpirti im,

nuk kishe gjë tjetër për të fshehur.

3.

Prej erës së tërbuar, deti

ngjan së largu impozant,

por i paprekshëm.

Trëndafil i hershëm,

mes gjëmbave strukur.

Po t’i përgjakja

gishtërinjtë e shpirtit nëpër dallgë,

mund të këpusja një poezi

më të bukur?

Ku e ka selinë, ky kalë?

Drejtori i "Pegasi" G. Jovani, duke hapur Konferencën e Shtypit

Ishin të gjithë aty. Drejtuesit e medias së shkruar shqiptare në Greqi, gazetarë, poetë, artistë të ndryshëm, lexues të thjeshtë. Korrektë në takimin e radhës me “Pegasin”, me kalin fluturues të letërsisë dhe arteve, në konferencën e shtypit me “kujdestarët” e tij.  Vëndtakimi i njejtë: ambasada shqiptare në Athinë, një copëz Shqipërie në qiellin e madh, të përbotshëm, ku fluturon ati pellazgjik i legjendave. Qëlloi dhe vapë, qëlloi dhe ditë e fundit e javës, në prag të një uikendi veror, kur njerëzit mezi presin të çlirohen nga e përditshmja. Megjithatë, të gjithë ishin aty... Të gjithë të dashuruar me një kalë ëndrrash...

Abonimet Vjetore tek "PEGASI"

“PEGASI”

Revistë Periodike për Letërsi dhe Arte

Adresa:

Leoforos “Fleming” 48

Kt. G/D11

Renti, tk 18233

Athens

Greece

Tel. 00302104825942

e mail: pegasi2008@hotmail.com

Botues:

THOMA NAKA

ORAMA Editions

Drejtor:

GRIGOR JOVANI

Tel. 00306942698148

 Kr/redaktor:

MIHO GJINI

(Mjeshtër i Madh)

Tel. 00306998760406

ABONIMET VJETORE:

Greqi: 50 euro

Shqipëri: 3000 lekë

Europë: 70 euro

Amerikë, Kanada, Australi: 100 $

Numri i llogarisë bankare:

NATIONAL BANK OF GREECE

GR 1301101950000019576956916

Çmimet e abonimeve përfshijnë edhe dërgesat postare.

Lutim abonuesit, të lajmërojnë redaksinë për abonimet,

si edhe të dërgojnë nëpërmjet postës elektronike të revistës

adresat e tyre.

Ju falenderojmë!

Fluturim të mbarë dhe të këndshëm,

nëpërmjet “Pegasit” tonë,

në qiejt e letërsisë dhe arteve!

QARKULLOI “Pegasi”-8

Bordi drejtues i "Pegasit"

Një kalë me “rrobat e mbretit”

Më fund, doli, qarkulloi “Pegasi” i ri. U step për një çast, aty tek porta e shtëpisë së tij, në Udhën “Fleming” të Athinës, sa t’i mësoheshin sytë me dritën e kësaj bote, të cilën kishte pothuajse një vit pa e kundruar, fërkoi patkonjtë në asfaltin e nxehtë të këtij qershori, si për të provuar njëherësh edhe punën e nallbanëve të vet, turfulloi kreshtën e artë dhe... fluturoi. Kapi menjëherë qiejt. Poshtë bota kishte ndryshuar dramatikisht... Por një kalë i tillë nuk ka punë me çndodh këtu poshtë, vendi i tij i natyrshëm janë qiejt.

Rrija, bashkë me mikun tim, Miho Gjinin, dhe e kundroja përmallshëm. Ua kishte paralajmëruar Miho Gjini: “Së shpejti, po të ngrini kokën drejt qiejve, do të shikoni përsëri “Pegasin” tuaj. Veçse tani me një veshje të re, shumë e shumë më të bukur. Me “rrobat e mbretit”...”

... Ja ku është tani. Aty, tek porta juaj. E kalërojnë kësaj here kalorës me famë të letërsisë dhe arteve. Të vjetër e të rinj. Të njohur dhe të panjohur. Fisnikë të tillë si Llosa, Gjoza, Lazri, Dhimitriu - i bëjnë nder “Pegasit”-8, në kopertinën e punuar nga kubisti ynë, i mirënjohuri gjithandej, Leonidha Bullgari, që drejtoi dhe përshtati për lëndën punën e një bordi piktorësh të talentuar, si Agron Dingo e Limbrand Dhrami. Krahas tyre, puna profesionale e fotoreporterit tonë, Armand Zogaj, që fotografon ashtu siç shkruan poezitë e veta. Dhe unë, që i hyra një pune të tillë, siç është faqosja, ndonëse nuk është brenda “kompetencave” të mia, vetëm dhe vetëm pasi u ndjeva përgjegjës për këtë brum të mrekullueshëm artistik, që më besuan kolegët dhe miqtë.

Trak-trak! Mos u shqetësoni, miq dhe mikesha! Troket “Pegasi” në portat tuaja. Hapini, t’u lejë bereqetin. Ç’mbart nëpër baulle dhe strajca? 
Le të shikojmë...

Cikli poetik: “Barbeque”

GRIGOR JOVANI

BARBEQUE

Me lukunisë suaj -

zemra ime,

gati për skarë,

në barbeqiu.

Me nga një thikë

dhe një pirun në duar,

duke lëpirë buzët,

të gjithë ju...

“Weekend” (Poezitë e majit - 2)

GRIGOR JOVANI

WEEKEND

Tek më zbraznin xhepat edhe panë,

që nuk kisha as një dyshkë,

për be,

- Lëreni, të ik! - policët thanë, -

ky nuk është për vete,

jo për ne...

Tek po ikja, njëri tha: - Zbraz kokën!

(Kur ma zbrazën,

mos t’iu them ç’u gjend...)

U gjend dhe mënyra, që nëntokën

të ma jepnin falas,

për “weekend”.

Poezitë e majit

Ollga dhe Grigor Jovani

GRIGOR JOVANI

(Gruas sime, me rastin e ditëlindjes)

STATUJAT

Në atë vend,
mos ngrini më
statuja.

Nuk ka kuptim.

Ato ose i prishin,
ose shkojnë në mërgim.

"Pegasi" 8

LENDA

“Pegasi” 8

EDITORIALE

Miho Gjini: Një kalë me “rrobat e mbretit”.

QUIZ LETRARO-ARTISTIK

Pyetja: Cili është “qytetari lumpen” i “demokracisë së letrave”?

Përgjigja: “Zhan Val Zhani” që u bë Viktor Hygo.

Nga: Skënder Demolli.

ATA QE IKEN...

1) Rekuiem për Ndoc Gjetjen.

Përcjellë nga F. Slatina. Ese nga R. Gjoza.

2) Rekuiem për Llazi Serbon.

E sjell B. Berberi. Ese nga M. Gjini.

DITARET

“Histori me piper”.

Të fshehta nga jeta e piktorëve të mëdhenj.

Nga Meri Adamopulu.

CIKLE POETIKE

      1) Izet Shehu (Përcjellë nga F. Myrtaj)

2)      Vaid Hyzoti (Përcjellë nga N. Lazri)

3)      Luan Xhuli (Përcjellë nga T. Vasiliadu)

TRE ESE NE NJE

Zbulimi i një formule brenda Njeriut.

Nga: Vasil Vasili.

TREGIME

1)      Naum Prifti: “Na duhet një spiun për ministrin”.

2)      Zhaneta Lazri: “Thëngjinj nën hirin e viteve”.

3)      Roland Gjoza: “Libri i vënë poshtë”.

ESSE

1)      Lazër Stani: Provincializmi...

2)      Fatmir Minguli: A ristudiohet poezia e Ricosit?

3)      Sadik Bejko: “In memoriam” për një “pyll të heshtur” - Jorgo Bllaci.

TE KUROREZUARIT

“14 minuta gjer tek përjetësia”. - Marios Vargas Llosa (NOBEL)

Nga: Grigor Jovani.

LETERSI E HUAJ

1)      Graham Grin: “Dy njerëz me ndjenja delikate” (Tregim)

Përktheu: Katerina Dhima.

2) Panteoni evropian i vargjeve: J. Seifert, (Çeki),T. Transtromer (Suedi)

                                                    J. Margarit (Spanjë), C. Pavese (Itali).

Përgatiti essetë dhe përktheu poezitë: G. Jovani.

3) Luixhi Pirandelo: “Prekja e butë e barit” (Tregim)

Përktheu: Roland Gjoza.

KAFE ME FQINJET

Sotiris Dhimitriu.

Prezanton dhe interviston: Telemak Koça.

ARTI & PUSHTETI

Rexhep Qosja: “Si mund t’i humbasë të gjitha betejat Sizifi”.

GALERIA KULTURORE E KOMBIT

“Këndo ose vdis pa klithmë” - Din Mehmeti.

Nga: Prof. Dr. Murat Gecaj.

STAFETA NE DUART E TYRE

“Zëra nga Larg...”. Poetët e rinj: A. Ekmeçiu, A. Tartari, U. Lleshi,

                                             R. Kurtaj, M. Shkurti, M. Kryekurti.

Prezanton: Albana Mëlyshi - Lifschin.

Komenton pas dhjetë vjetësh: Roland Gjoza.

PORTRET

“Një bletë e vogël e zemëruar” - Alda Merini.

Përgatiti G. Jovani dhe përktheu poezitë A. Hysa.

NE FOKUS

Jezuiti që na dashuroi me zemër - At Giussepe (Zef) Valentini.

Nga: Dilaver Baxhaku.

MUZIKE & ARTE FIGURATIVE

1)      Vepror Hasani: “Sazexhinjtë e mbretit”.

2)      Miho Gjini: Piktori i “provincës” - Ndue Pepaj.

EKSKLUZIVE

“Shtypi - ky “despot” absolut mbi masat” - Pavlo Nirvana.

E shkruar para njëqind vjetësh, njëlloj sikur të shkruheshe sot...

Nga: G. Jovani.

TEATER & KINEMATOGRAFI

1)      Akademia “Platon”. Nga 20 pyetje protagonistëve:

Anastas Kozdine, Filippos Catos, Antonis Kafexopulos.

Intervistuan: D. Baxhaku, G. Jovani, M. Gjini.

      2)   “Why cinema now?” - Përse xhiroj filma sot?

            Përgjigjen tetë regjisorë të nivelit ndërkombëtar:

Paskaileviç, Akin, Gavras, Louc, Kitano, Seils, Veinteirs, Angelopulos.

            Përgatiti: Anastas Kozdine.

3) Aromë shqiptare në Holivud.

ONE MAN SHOW

Xhentëlmeni britanik i skenës - Jeremy Irons.

Fotografon dhe përgatit nga Megaro Muzikis i Athinës: Armand Zogaj.

MENDIMI KRITIK & ESTETIK

1)      Miho Gjini: “Kulla” letrare e Ndue Dedës.

BASHKEKOHES & KUNDERSHTARE

“Miqësi dhe ndasi gjigandësh” - Zhan Pol Sartr & Alber Camy.

Nga: Grigor Jovani.

GJINI TE VOGLA

1)      Stefan Martiko: “Jeta e ndërprerë” - V. Dalani (rekuiem).

2)      Thani Naqo: “Ku po shkon poezia...” (vëzhgim).

KRONIKA E ATHINES

Nga Festim Zaçe.

TE ORES SE FUNDIT...

1)      “Shqipëria e dytë” e Bujar Alimanit.

Filmi “Amnistia” thyen...  Murin kinematografik të Berlinit

Nga A. Shuka.

2)      “Njerëzit e Livenstein”-it.

Amerikani Leon Levinstein mahnit me fotografinë e tij botën artdashëse në Athinë.

Nga L. Dhrami.

GRIGOR JOVANI

Drejtor i “Pegasit”

Athinë, 16.5.2011

Kur flet poezia...

Mund të më ndodhte të mos njihja një poete. Ndodh të kalojë pranë teje poezia dhe ty të të qëllojë të mos e shikosh. Prej pakujdesisë tënde... Domethënë, të jesh kopshtar, dhe të mos ndjesh se po kalon pranë një lulishteje. Mos të përgjërohesh prej trëndafilave, mos t’u gëzohesh mullagave... Mund të ndodh dhe kështu, ndonëse po të mendosh më thellë, kjo nuk ngjan dhe kaq e hatashme. Seicili shijon pranverën që sheh, sikurse çdo pranverë bleron për dashamirët e saj. Për ata që e presin... Veçse, nuk i lejohet të pasionuarit e një jete pas blerimit të vargjeve, siç do të doja ta konsideroja vetveten, të jetë kaq snob me një pranverë poetike, sado që mund t’i jetë dukur fillimisht e shpejtuar apo e vonuar... Dhe ashtu siç nuk bëhet të tjetërsohet ligji natyror i blerimit, nuk ndodhi që unë ta humbisja poeten në fjalë. Qoftë dhe me vonesë...

Dita e Pashkëve

GJE A GJEZE

GRIGOR JOVANI

Natyrisht,

gjithë popujt e botës janë të njejtë,

racist nuk jam, njeri mos kem!

Por është diku një vend i vogël,

ku rron një popull,

që herë më bëhet ilaç,

herë helm.

Emër nuk them!

Të marsit...

Drejtësi

Këtë pranverë e preva me thikë,

siç presim mbi tryezë

një ftua.

Në pjesë të barabarta e kam ndarë,

s’ke ç’thua!

Të marrin të gjithë,

me drejtësi,

trishtimin që më sjell dhe mua.

MIHO GJINI Mjeshtër i Madh KULLA LETRARE E NDUE DEDES

Ndue Dedaj dhe Grigor Jovani

Një episod drame psikologjike, e përmasës “Maria Oktober”, por edhe e ngjarë çuditërisht si ajo, m’u faneps gjatë një takimi të vonë të dy poetëve, Grigor Jovanit dhe të Ndue Dedaj, diku në zemër të Mirditës, verës së kaluar, ku do të isha edhe unë i pranishëm, si dëshmitar a spektator gjithaq i tronditur. Të dy poetët ishin njëherësh autorë dhe personazhe të kësaj “Maria Oktober” reale.

Çfarë kishte ngjarë?

“Pegasi” në një kalërim të ri

Të dashur miq të “Pegasit”, lexues të nderuar dhe bashkëpunëtorë të shtrenjtë!

Dy vitet e Revistës “Pegasi” ishin të mjaftueshme për ta njohur mirë këtë “kalë fluturues” të letërsisë dhe arteve, ngarkuar rëndshëm me krijimet më të mira të “bereqetit” shqiptar dhe të huaj. Shumë nga ju, që e deshët “Pegasin”, e prisnit me merak, atje ku jeni, për ta shfletuar e për ta kalëruar nëpër hapësirat qiellore, që nga Tirana e Athina, gjer në Nju Jork e Toronto. Kudo ku ndodh të flitet shqip. Dhe kudo ku mbërriti ky “kalë zevzek”, la një emër të mirë dhe lëshoi pas “hingëllimat” e tij të paharruara. Që të dëgjohej... Që të lexohej... Që të përhapej... Që seicili prej jush të bënte me të një udhëtim të këndshëm. Për këtë nuk kujdesej vetëm i “zoti i kalit”, Grigor Jovani, por një staf i tërë njerëzish të pasionuar me fluturimet, që gjetën në hapësirat që u hapi poeti dhe gazetari i njohur i komunitetit shqiptar në Greqi, botuesi i “Pegasit”, qiejt që ëndërronin.

Por, ka ca kohë, ose më mirë pothuajse një vit, që “kali fluturues” u mungon këtyre

qiejve. Ç’u bë “Pegasi” i zemrave tuaja? Patjetër që e keni vënë re edhe ju mungesën e tij... Nuk u mungon troku i tij oborreve tuaja? Pothuajse një vit...

ALBANA MELYSHI - LIFSCHIN Dje preva flokët…

Grigor Jovani dhe Albana Mëlyshi, pranverë 2009

Tinguj, që duke u bashkuar në formë, bëjnë një muzikë të magjishme.
Rreze, që duke u shkëputur nga hëna, vëjnë në gjumë dashnorët,

 që mallkojnë gjumin.
Fjalë, që duke u mbështjellë me metafora, tingëllojnë si përrallë në veshët e fëmijës.
Shpirt, që duke u zhveshur përpara aktit më të shenjtë, krijimit,

zbulon hire të mrekullueshme.
Sekrete, që duke u përshpëritur ëmbël, me delikatesën e gruas,

zbulojnë shumëkendshmërinë femërore.
Dhe poezi. Shumë poezi. Poezi e krijuar, duke mos dashur të bësh poezi,

por thjesht një këngë nën buzë.

Poezia e Albana Mëlyshit!
Aferim, moj mike! Dhe, njëkohësisht, mëkat. Si nuk të vjen keq,

që na bën të kujtohemi, se nuk jemi më për këto këngë...

Apo mos jemi?

GRIGOR JOVANI

Këto shkruheshin para 100 vjetëve!

Tek gërmoja përpara disë ditësh, për një punën time, në Arkivin e gazetës athinjote “ESTIA”, sigurisht më e vjetra (117 vjeçare) dhe mbase më seriozia në të gjithë historinë e shtypit grek (edhe sot e kësaj dite, ka mbetur, në kundërshti me rrjedhën, në formën e saj të parë, me pak faqe, të mëdha, thuajse vetëm me 3-4 fotografi, pa reklama dhe, ç’është më e habitshmja, shtypur me radhitje në po ato shtypshkronjat e përpara një shekulli të gazetës, pranë Parlamentit të Vjetër, në qendër të kryeqytetit), më ra në sy emri i Pavlos Nirvanës, pseudonimi letrar i poetit dhe gazetarit të shquar athinas të fillimshekullit, Petros Apostolidis (1866-1937).

Nga kureshtja, i hodha një sy artikullit që mbante firmën e tij dhe pashë që s’ishte thjesht një shkrim publicistiki atij poeti dhe artikullshkruesi të shquar, mik i ngushtë me kolosë të tillë të letrave helene, si Kosti Palamas dhe Aleksi Papadiamanti. Do ta quaja më shumë një shkrim letrar. Nga ato që vetëm letrarët-gazetarë mund të shkruajnë dhe vetëm ata.

Ajo që më bëri më shumë përshtypje, aq sa nuk u besoja syve dhe kontrollova përsëri datën e atij numri të “ESTIA”-s, që kisha në duar, ishte fakti se nuk do të habitesha aspak, nëse ai shkrim do të ishte botuar në numrin e mëngjesit të ditës që jetoja,  shkruar një mbrëmje më parë, prej njërit nga artikullshkruesit e tanishëm të kësaj gazete. Gjithshka ishte kaq aktuale.  Siç ishte tejet bashkëkohëse edhe tema e këtij shkrimi: ndërvarja absolute e mendimit publik prej medias, ndikimi absolut i këtij “pushteti” të fuqishëm - shtypit - mbi masat.

Pra, për t’u siguruar që nuk bëja gabim, hodha sytë në datën e asaj gazete. Në krye të faqes së parë ishte shënuar kjo datë: 22 shkurt 1911.

Këtu e njëqind vjet, asgjë nuk kish ndryshuar!                

GRIGOR JOVANI

Poezitë e shkurtit (Pjesa e dytë)

GRIGOR JOVANI

Vëndi im

Nuk është thjesht

një emër vendi.

Është gardh resh,

që hapur rri.

Ngaqë shqipet

hyjnë e dalin,

i thonë Zotat:

Shqipëri!

Risi në artin e aktrimit - LEFTER SIMONI -

 MIHO GJINI

Mjeshtër i Madh

Risi në artin e aktrimit

As që mund ta merrja me mend se pas 30 vjetësh,  “shtëpisë mbi rota”  në periferi të Athinës, kthinës sime të famshme me llamarina e pa themele betoni, do t’i afrohej një kamion i vogël, mbushur me shkronja evidente e figura shishesh, do të pasonte një bori çjerrëse e unë do të shihja duke zbritur nga shkallarja e portës së shoferit një mjekrosh të panjohur. Vetëm buzëqeshja e tij e çiltër, ngrohtësia e syve dhe balli i gjerë zbutën kujtesën time të lodhur nga vitet e mundimshme, për të njohur përtej tre dekadave ish nxënësin tim, imcakun e dikurshëm, Lefter Simonin. Përqafimi i malluar i dy emigrantëve, pas së papriturës së këndshme dhe valës së ngrohtë të emocionit, m’u bë se ngrinë në ajër flokët e dëborës, që kishte filluar të binte atë mëngjes.

LEFTER SIMONI

“Poezitë e shkurtit”

GRIGOR JOVANI

Cikli më i ri i poezive

Tani...

Ditët

i jetoj këtu,

në Athinë.

Netëve,

bredh Shqipërinë.