Πέμπτη 13 Μαΐου 2010

Miku im, LUAN XHULI


Poetët

Tani pasdite, kur po kthehesha me makinën time nga puna, tek isha ndaluar para një fanari udhëkryqi, një motorçiklitist, me kokoren metalike në kokë, i ra kabinës së makinës sime, me atë dorën e tij si panxhë ariu, poshtë një doreze të trashë, siç bëjnë rëndom ata drejtuesit e mërzitshëm të motorrave, për të korrigjuar në vend kodin rrugor të  rivalëve të tyre të përjetshëm, drejtuesve të makinave të vogla, siç isha unë në ato çaste. U bëra gati të hapja me forcë portën e makinës sime, për t’i dhënë edhe unë mësimin në vend “korrigjuesit” tim, duke e përplasur me inat në trotuarin përballë, por ndërkohë, motorçiklisti kishte hequr kokoren e tij metalike dhe mu para fytyrës sime shkëlqenin ca dhëmbë të bardhë dhe dy sy të dashura.
-         Hë, ta mban? - më kërcënoi ai, duke mos e fshehur gëzimin, për inatin që më kishte shkaktuar.
-         Ma mban! - i thashë. - Bëj anash, tek ai dyqani atje, pranë metrosë. Ta tregoj unë...
Pas pesë minutash ishim ulur tek një lokal veror, me dy gota të stërmadhaja birre Gjermanie përpara. Unë dhe Luan Xhuli, miku im i dashur, të cilin kisha ditë, që nuk e kasha parë.
-         Të kishim pak nga ai peshku gjigand, që zure në Monemvasia, bashkë me Pilon! - përshpëriti Luani.
-         Pse s’thua të kishim pak nga peshku Pilo, - i thashë unë. - Peshku kishte një shtat me Pilon. Kë të haje nga të dy, njëlloj do të ishte. Por prit... peshku Peshk ishte më i shijshëm se peshku Pilo. Kishte më shumë tru.
Na sollën ca cironka të pjekura (si për inat të peshkut Peshk dhe të peshkut Pilo), bashkë me një pjatë specash të tiganisura, të cilat kishin humbur ngjyrën e tyre origjinale, për shkak të vajit të shumëpërdorur.  
-         Këto janë si poezitë e Vaidit. Nuk djegin, - i thashë Luanit, pasi e dija, që i kishte zët specat djegëse.
-         Ç’thua, more! - kundërshtoi ai. - Mua më pëlqejnë shumë. Më përvëlojnë shpirtin.
-         Po u ka dalë boja, mor xhan, - i thashë, - ka të njëjtin vaj, këtu e dyzet vjet, që e njoh unë.
Luani nuk kishte të njejtin mendim me mua. Punë e tij. Por kishim të njejtin mendim për shijen e birrës gjermane, prandaj porositëm edhe nga një tjetër.
-         Ta them qysh tani, - e paralajmërova unë. - Nuk marrim tjetër. Pij ilaçe...
As që më ra në mendje, që si unë, ashtu dhe ai, po shkelnim kodin e qarkullimit rrugor. Tashmë Luan Xhuli më kishte dehur të tërin. Jo me alkol, duhej të zbriste nga Rixhvudi Vaid katanai, që të më ndodhte mua kjo thagmë, por me poezitë, që m’i kishte lënë ndërkohë në duar, alkoli i të cilave, si gjithmonë, më kishte elektrizuar. Se nuk mund ta fsheh. Luan Xhuli është dobësia ime. Jo më kot, kritika greke, kaq snobe për krijimet e të huajve, e ka pritur krejt ndryshe poezinë e tij. Poezinë e bukur të mikut tim, atë shtrat lumi alpin, që duke zbritur nëpër rrëpirat e shpirtit të tij, bëhet gjithmonë e më i kulluar, përherë e më etjeshues.
-         Ku humbe? - më ngacmoi Luani.
-         Oh, kam harruar portofolin në shtëpi!
Rudhi buzët, më pa gjithë dyshim dhe tha, me një rënkim të stërzgjatur:
-         Unë s’ia kam parë ndonjëherë ngjyrën portofolit tënd.
Pastaj shtoi:
-         Ore, vërtet, si kanë bërë me ty, ata të dy, Piloja me Vaidin?! Të fortë, për nder!
U ndamë, pasi i premtova, se do ta prisja të nesërmen, që të cimbisnim diçka, në kohën kur do të lija punën.  Harrova t’i them, se të nesërmen nuk do të shkoja në punë, për një hall të familjes.
Me të mbërritur në shtëpi, duke zbrazur xhepat në komonë pranë hyrjes, pashë një letër të palosur, pranë kartmonedhave të parave. Ishte njëra nga poezitë e reja të Luan Xhulit. U shtriva në verandë, pasi i thashë gruas se nuk kisha uri, ngaqë kishim shumë punë dhe isha tejet i lodhur (“Merre me mënd, as një kurabiçkë nuk vura në gojë, shpirti im, gjithë ditën!”). I hodha edhe një sy tjetër poezisë së Luanit. Më pëlqeu përsëri. Eh, ç’mik më ke, or Luan Xhuli! Sa herë t’i lexoj, t’i pëlqej poezitë! Jo si ai, harami i Rixhvudit, që një fjalë të mirë për vjershat e mia, nuk e tha as një herë. Edhe kur i ziu Pilo, kishte shkruar dikur një shkrim vlerësues për mua, i ishte hakëryer: “Ti nuk zihesh! Je nën nivelin e detit!”
Po bëj një sprovë, o Luan:  po hedh këtu  poezinë tënde. Dhe jam i sigurtë: instiktivisht, kanë për t’i dalë Vaid Hyzotit thonjë e çakallit. T’ia shijosh edhe ti! Ngaqë ia pëlqen poezinë...
GRIGOR JOVANI
Athinë, 13 maj, 2010


LUAN XHULI

Luani është fqinji ynë

“... Poezia e tij është tërheqëse, e pjekur dhe e re si moment,
që na detyron të shohim atmosferën rrotull me tjetër sy.
Shoqërinë, miqësinë, lidhjet tona t’i vlerësojmë me tjetër ngjyrë...
Me një mënyrë tepër lirike, të bën të njohësh vendin e tij,
që për shumë kohë ishte enigma e panjohur për të gjithë ne.
Me figuracionin e tij metaforik tregon historinë,
me mënyrën më të thjeshtë dhe më të pa fajshme…
Rrëfehet natyrshëm dhe me patos,
për çka s’mundëm dhe s’pushuam së ëndërruari...”

TEA VASILIADU
gazetare dhe kritike arti
“Peri Vivliothikon”     


E MORI ERA…

...poezinë e shkruar.
            Zbraza shpirtin në letër,
            duke mbushur letrën me copëza shpirti...
            Se mbaj mënd ç’kisha shkruar.
Di, që isha i sinqertë ndaj zbrazjes
            pa gabuar në filozofinë e të shkruarit.
E mori era poezinë e shkruar.
            Pa adresë.
            Postieri ndoshta do t’ ia besojë lodhjes një ditë
            dhe çastin e tanishëm do ta kenë harruar mjergullat.
            Shoqërova ikjen,
            siç bëjmë zakonisht me të ikurit...
            Lehtësinë e keqardhjes
            e mbajta peng,
            duke shoqëruar me sy
            përplasjen e strofave në kurrizin e erës...
U shkëput dhe një fletë e shkruar
nga  muzeu i shpirtit.
            Pa më pyetur firmosi ikjen,
            dashuruar me postierin kohë...
            Ska gjë,
            Di dhe njoh atë grabitës,
     që më lehtëson
    shpirtit tim të lodhur...
10-6-09

AJO SHENJE...

            Ajo shënjë nën gushë
            si djegje dielli,
            ishin buzët e mia
            të nxehura prej teje...
            Ajo shënjë nën gushë
            si një vulë hëne,
            ishin ledhatimet e mia
            dërguar prej erës...
            Ajo shënjë nën gushë
                   si re e shkarkuar,
            ishte fryma ime
            rrëmbyer prej ajrit...
            Ajo shënjë nën gushë
            si gjethe e pjekur,
            ishte stina ime
            me ditët e tua...
            Atë shënjë nën gushë
            se fshehëm prej turpit,
            ishte dielli ynë
            që kish ndaluar të çlodhej...!
mars 09

DETIN…

            ...e kam brënda vetes
            edhe pse malet e vëndlindjes
            dominojnë hartën gjeografike të shpirtit.
            Kam baticë,zbaticë,
            puhiza gëzimi dhe inate valësh...
            Rris peshq, ngjyra, alga
            dhe peshkaqenë të zemëruar
            prej mënyrash  sjellje...
            Veshur mbaj kostume
            të kaltra dhe jeshile,
            për të fshehur atë që s’duket.
            Detin e kam brënda vetes
                                          të thellë , të frikshëm ,joshës,
                                          prandaj njëkohesisht
                                          më duan dhe më urrejnë
            të tjerët...!
09-009

BRAKTISJA...

            ...thonë se ngjan me retë e shiut
            që grijëzojnë qiellin,
            hënës së ngrënë,
            mbyllur në kornizë heshtjeje...
            ...thonë se i ngjan tharjes
            që me ndryshk vesh blerimin,
            natës pa yje,
            verbuar prej inate vetëtimash...
            O braktisje pa emër
            me pasaportë vetmie,
            mos më prit sonte...     
            Më kanë ardhur shokët,
            ëndrrat e tyre gjysmake,
            lodrat që na burrëruan
            dhe sinqeriteti naiv i dikurshëm...
            Nuk vij dhe mos më prit,
                               ndarje kërkoj...!
            Dua ta djeg biletën
            që ke prerë
                               për mua ...!

KODI I POETIT

            Ndalova motorin,
            pa kontrolluar tabelat e kodit rrugor.
            Një mendim rrugaç
            më kishte robëruar qënien
            dhe si benzinë me oktavë të ulët,
            më frenonte shpejtësinë ...
            Shënova në bllok diçka të shpejtë,
            siç fshinin ditët e ushtrisë kur afrohej fundi,
            me lehtësimin e një diçkaje,
                                 që nesër si pasuri do më mungonte ...
            U nisa,
            duke shkelur përsëri kodin rrugor,
            duke menduar
            se kodi i poetit
            jeton gjithmon në kondra vajtje...
            me të përditshmen !
maj 2009

            PERKUSHTIM
-Borës-

            Vajza ime,
            që s’është më e vogël
            adhuron pa masë fluturat,
            ngjyrat ajrin,
            deri në ëndërim...
            Unë,
            në kujdesin e saj
            që s’më lë të mplakem,
            i them ndonjëherë...
            Kur të vdes,
            trupin do ta dhuroj
            ushqim për fluturat...
            Vjershat,
                                 do ti bëj krahë të tyre,
            rimat,ngjyra
            dhe metaforat, fluturim...
            Kjo,
                                  do të jetë dhurata ime e fundit
            për të më kujtuar më shumë...
            si prind,
            si poet,
            dhe si rritës fluturash...! !

PALLATI IM

            ...është shumëkombësh.
            Pa kufij shtetesh,
            dogana çmimesh
            dhe tela rrethues gjeografikë...
                                         Ka,
            çelës të thjeshtë
            për kartë jeshile,
                                        dhe lirshëm
            viziton katetet-shtete...
            Shkalla ime,
            është nderkombëtare...
            Paralele dhe meridanë
            kanë lënë hapat,
            dhe ngjyra fytyrash
            nga të gjithë llojet e thellësive...
            Pallati im,
            shkalla ime,
            janë botërorë përshëndetjeje...
            Shajmë në gjuhët e sejcilit,
            kur ndjejme se dikush
            ka harruar respektin...!

DEGE E FORTE

            U dashurove herët.
            Si zhgënjim bajamesh e para herë...
            E dyta ,
            ngjasoi me ftonjtë...
            Tejzbardhur petalet
            nga pritja...
            U dashurove herët.
            Prilli,
                               si adoleshent çapkën
            përshpejtoi stinët e moshës...
                               dhe vjeshta,
                               vonoi të piqej...
            U dashurove herët.
            me shpejt se sa ngopja...
            si një degë e fortë
            linde sythe,
            me mësimin e vyer
            zhgënjys
            të një fundmarsi të ngrohtë,
                               ...e që s’duhet besuar...

POEZI E BOTUAR

            Në restelat e një arke ngarkimi,
            si rrobat e vjetra të një hamalli,
            dikush
            kishte lexuar dy vargje....
            Ishin të miat.
            Muza,
            kishte harruar të më jepte letër...
            Vetëm dy vargje,
            shkurt,
            si telegram i derguar nënës,
            kur bëhej merak që s’dërgoja letra...
                      “Të dua e të puth me mall”
            Mbi  një arkë të heshtur,
            botimi im i parë,
            Pa redaktor dhe shtëpi botuese
            pa kopertinë dhe indeks  përmbajtjeje...
            Vetëm dy vargje
            me mall nëne
            dhe dashurie...
            “I rëndë shpirti që s’flet
            Ju lutem
            mos më vidhni shpresën...”
            Ato vargje shkruar me ngut
            mbi arkën boshe,
            Motra të kujtesës dhe të ashpërsisë,
            rreshtohen çuditërisht
                   si libri më i mirë,
                   në biografinë e dikurshme të një hamalli-poet !
Mars 2009

MUNDIM

            E pa mundur që të fle.
            Me këpucë të lodhura,
                    orët,
            më vrasin mendimet në trembje
            Ngrihem,
            braktisur nga ajri i lodhur i gruas,
            që shfryn si markë e vjetëruar lokomotive.....
            Ngarkoj buzëqeshjet e pafajshme të vajzave
            në vagonin tim të pa gjumësisë.
            E pa mundur të fle.....
            Diku kam harruar nje strofë,
            dy vargje, diku nuk arrita ti përshëndes.
            Dal jashtë me një xhaketë më tepër,
            me orët e pagjuma veshur për këpucë....
            I gjeta.
                     Më prisnin si adoleshentë,
            që tradhëtinë se kanë provuar ende...
                    U ktheva me merakun e të madhit.
            Lokomotiva e ajrit të gruas
            ankoruar ne vagonet e pafajësisë së vajzave
            më kërkonte makinist.
            E pa mundur ...
            Diçka tjetër kisha harruar
            dhe dëgjoja zëra..
                     Mbi sobë,
            derdhej kafeja që vazhdonte të ziente....!
dhjetor 08



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου