Tre shkrimtarë, të rinj në moshë, yje të sapo ndriçuar në qiellin e letërsisë së përbotshme, të gjithë “best seller”-istë në vendet e tyre, por edhe në shkallë ndërkombëtare (aktualisht, më të botuarit, sipas statistikave zyrtare evropiane) u bashkuan në një sofër mikpritëse, në Megaron Plus të Athinës, me traditë në zhvillimin e këtyre takimeve me korifenjtë e artit dhe kulturës në botë, duke hedhur vështrimin kah “Fytyra bashkëkohore e letërsisë në Evropë”, siç e quajtën takimin e tyre. U prezantuan, “u provokuan” këndshëm midis tyre, bashkëbiseduan me publikun e shumtë rreth mjeshtërisë së të shkruarit, si edhe për pasaportën e letërsisë moderne, që shkruhet dhe lexohet sot në Evropë.
Njihuni me ta...
(Itali)
“I mirë është shkrimtari,
që aktivizon kujtesën e lexuesit.
Besoj se një shkrimtar është i mirë,
kur me pak fjalë ia arrin të na udhëheqë tek ajo,
që ndërkaq ne e njohim”.
N. Ammaniti
U lind në Romë, më 1966. Konsiderohet shkrimtari më i rëndësishëm i brezit të vet në Itali. Romani i tij “Unë nuk kam frikë” është një nga “best seller”-ët më të suksesshëm të letërsisë së sotme italiane. Vetëm në Itali shiti mbi 800.000 kopje. Edhe libri “Me bekimin e Zotit”, ndonëse nuk u shkrua me “recetat” e best seller-it, sikurse edhe romani tjetër i suksesshëm i tij, për të cilën folëm më lart, njohu edhe ai një “begati të paparë tregtare”. Vetë shkrimtari 42 vjeçar thotë se librat e tij nuk i shkruan për të nxjerrë para (“Paratë m’i sjell një dorë e padukshme dhe magjike”, bëri shaka, tek fliste në Megaro Plus), por për të pasqyruar përpara të tjerëve problemet që e preokupojnë, siç janë marrëdhëniet midis brezave brenda familjes, ngaqë vetë ai, siç u rrëfye, kishte gjithmonë probleme në marrëdhëniet me të jatin. Siç tha, “shansi më i mdh që na ofrohet prej letërsisë është se nëpërmjet saj mund të jetojmë jetët e të tjerëve”.
Tregoi qartë se e preokuponin tendencat zhvilluese dhe pasqyruese të letërsisë së sotme evropiane. “Këtë problem nuk e mendoj shumë si shkrimtar. Më intereson si reagon Italia ndaj problemit gjithmonë e më aktual të emigracionit. Mendoj se duhet të japim tek emigrantët një mundësi më shumë drejt së ardhmes, një shpresë. Në Itali na duhet një tjetër vështrim për të parë vetveten”.
Nikolo Ammaniti është nderuar më 2007 me vlerësimin më të lartë letrar për Italinë, me Çmimin e Madh STREGA, për romanin “Me bekimin e Zotit”.
Ka botuar:
“Baltë” (2000)
“Do të të marr dhe do ikim” (2002)
“Unë nuk kam frikë” (2003)
“Krime” (2006)
“Me bekimin e Zotit” (2008)
Mori pjesë, gjithashtu, në romanin kolektiv “Global Novel” (2003)
***
DANIEL KEHLMANN (Gjermani)
“Letërsia e mirë na bën të rrojmë të tjera jetë, pa mundimin t’i jetojmë.
Bukurinë nuk mundet askush ta përshkruajë.
Emanuel Kant tha se veprat e artit janë shembujt më të mirë të një ligji,
të cilin nuk e njohim”.
D. Kehlmann
E nisi jetën në Mynyh, më 1975. Më 1997, 22 vjeçar, botoi librin e tij të parë. U bë mjaft i njohur në Gjermani, kur botoi librin “Unë dhe Kaminski” (2004). Një vit më vonë, më 2005, libri i tij “Matja e botës” u bë menjëherë “best seller” dhe për muaj me radhë, kishte vendin e parë në shitje (700.000 kopje), në një treg letrar, ku botojnë kolosë të letërsisë evropiane. Ky libër u përkthye në shumë gjuhë të botës, gjë që e bëri yllin e shkrimtarit të ri të ndriçonte edhe përtej kufinjve gjermanë. Fill pas kësaj, 27 vjeçar atëhere, statistikat e shpallën si më të lexuarin në Gjermani dhe të dytin në botë.
Romani me nëntë histori “Nami”, që u botua në fillim të 2009-ës, nuk e prishi, as ai, traditën: është ndër librat më të shitur sot në Gjermani.
35 vjeçari sot Kehlmann, i cili prej vitit 1981 jeton midis Vjenës dhe Berlinit, ka studiuar letërsi dhe filozofi (mbrojti titullin shkencor me një studim për Kantin), ndërsa aktualisht jep leksione për poezinë në Universitetin e Maintzit. Është anëtar i Akademisë së Shkencave dhe Letrave në Maintz dhe i Akademisë Gjermane të Gjuhës dhe Poezisë.
Daniel Kehlmann tha në Megaro Plus të Athinës, se tek veprat e tij i pëlqen të shqyrtojë marrëdhëniet e mitit me realitetin. “Më pëlqen të zbuloj, të stis historira, të vëzhgoj jetët e të tjerëve. Më duket se miti shpesh herë shkakton frikë. Veçse, frikë akoma më të madhe shkakton mungesa e miteve në jetën tonë”.
“Djali i tmerrshëm” i letërsisë gjermane, i konsideruar si një nga talentet më të mëdha, që sapo kanë nxjerrë letrat evropiane, tha për vetë Evropën: “Gjithmonë ekzistojnë imazhet e rreme rreth të ashtuquajturit identitet kombëtar. Veçse disa nga librat më interesante janë vepra emigrantësh. Të gjitha këto lidhen me përvojat e reja dhe emigracioni është një zhvillim shumë interesant. Është e vërtetë, se shkrimtarët emigrantë marrin punët tona, ngaqë janë shumë të mirë”.
Daniel Kehlmann ka “zaptuar” ndërkohë të gjitha çmimet më të rëndësishme gjermane të letrave: Çmimet BDI, Candide (të qytetit Minden), Heimoto von Doderer, Heinrich von Kleist, Konrad-Adenauer, si edhe Çmimin e Madh të Kancelarisë Austriake. Sikur të mos i mjaftonin të gjitha këto vlerësime, me rastin e vizitës së tij në Greqi, në fund të majit të këtij viti, për të marrë pjesë në tubimin e Megaro Plus, u nderua edhe me Çmimin Special të Ekspozitës së 6-të Ndërkombëtare të Librit në Selanik.
Mos humbnin rastin grekët...
Veprat:
“Arrestimi i Berholmstit” (1997)
“Poshtë diellit” (1998)
“Festa e Ortit” (2001)
“Unë dhe Kaminski” (2003)
“Matja e botës” (2005)
“Kush është Karlos Montufar?” (2005)
“Nami” (2009)
***
SANTIAGO RONCAGLIOLO
(Peru - Spanjë)
“E mirë është letërsia, që lind ndjenja dhe të ndihmon të bëhesh dikush tjetër.
Realiteti nuk mjafton. Jeta është një përsëritje.
Duam diçka më tepër.
Historitë e bukura na japin të tjera jetë”.
S. Roncagliolo
U lind në Lima të Perusë, më 1975. Konsiderohet ylli i ri në letërsinë latinoamerikane, por ngaqë jeton dhe punon këtu e dhjetë vjet në Spanjë, ka lidhje të padiskutueshme edhe me letërsinë evropiane. Skenarist, dramaturg, shkrimtar për fëmijë dhe të rritur, përkthyes dhe gazetar i njohur, Santiago Roncagliolo ka këtë karakteristikë domethënëse në biografinë e vet krijuese: është shkrimtari më i ri në moshë që është nderuar me njërin nga Çmimet më të rëndësishme latinoamerikane, “ALFAGUERA”, për librin që e bëri të famshëm, “Prilli i kuq” (Abril Rojo), botuar në vitin 2007. Ky libër, që u transferua me shumë sukses edhe në ekranin e madh, është bërë “best seller” në letërsinë spanjofonëse. Monografia e tij për Gusman, udhëheqësin e “Monopatit të ndritur”, i dha gjithashtu famë ndërkombëtare.
35 vjeçari Santiago Roncagliolo, ka një gjeografi interesante jete. Ka jetuar në Peru, në Meksikë, ka bërë udhëtime në mjaft vende të botës, si edhe bashkëpunon me shumë organe të njohura të shtypit latinoamerikan, si edhe me të përditshmen e madhe “EL PAIS” në Madrid.
Tek Megaro Plus i Athinës lëshoi atakën, që u diskuatua gjatë nga shtypi vendas: “Më interesojnë shkrimtarët e dështuar, mesatarët, ata që humbasin...” Mos e kishte fjalën për kolegët “kundërshtarë”, që kishte në krahë dhe që të cilët, duke komentuar fjalët e tij me humor, u shkrinë gazit, duke shtuar: “Ne, ne jemi ata...”
Për sa i përket temës në fjalë, letërsisë evropiane, Roncagliolo tha: “Shkrimtarë shumë të mirë evropianë janë edhe... amerikanët. Shumë shpejt letërsia evropiane do të pushojë së qëni evropiane, sikurse edhe letërsia latinoamerikane do të pushojë së qënuri latinoiamerikane, sepse do të jetë botërore”.
Botimet:
“Prilli i kuq”, (2007)
“Turp” (2008)
“Kujtimet e një zonje” (2009)
Përgatiti:
GRIGOR JOVANI(Marrë nga “PEGASI” 7)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου