Këtu e pesëmbëdhjetë vite më mundon pasioni i çuditshëm i një dashurie. Mos t’iu shkojë nëpër mendje ai për gruan time. Dashuria bashkëshortore, pas një çerek shekulli mbijetese, tani i ngjan një lumi, i cili, me të zbritur nga terreni alpin, vjen dhe qetësohet në një shtrat të gjërë, për të arritur destinacionin final, detin.
Fjalën e kam për pasionin tim futbollistik, “Olimpiakosin” e Pireut.
Jam nga ata burra që nuk krenohen me ç’bëjnë për dashurinë e tyre. Mjafton t’u them se kurrë nuk e kam lënë të më presë në vendtakimet e zakonshme të të djelave dhe të mërkurave. Përkundrazi, kam qënë përherë një orë më parë në vendin e takimit. Madje, me biletën vjetore në dorë. As mund të bëhej fjalë që të mungoja. Kështu pesëmbëdhjetë vite me radhë...
Kësisoj, kur më tha miku im, aktori dhe regjisori i mirënjohur Lefter Simoni , që ndodh të jetë njëri nga bashkëpunëtorët e mi më të afërt tek “Pegasi” (doemos, përveç të njëmbëdhjetëve të “Olimpiakosit”, që u beson fatet e lumturisë sime trajneri), se atë ditë më ftonte në një surprizë (Televizioni Publik Shqiptar transmetonte me satelit monodramën e Robert Shnajderit “Ndyrësira”, ku ai ishte protagonisti numër një, regjisori dhe interpretuesi – ngjarje me të vërtetë e rëndësishme për një artist mik), unë bëra diçka që e befasoi: ... ngurova dukshëm.
I thashë: “Nuk mund ta ndjek... Jo sot, Lefter vëllai...”
Pastaj e dërmova krejt, e fyeva gjer në palcë, kur i paraqita arsyen e pakundërshtueshme të refuzimit tim: “Luan “Olimpiakosi”...
Ishte e mërkurë. Luanim për “Champions Leage” me “Valencian”...
Më vështroi gjithë dyshim, me ato sytë e tij depërtues – dy thëngjij në atë fytyrë mjekroshe - e dinte pasionin tim për shakatë, por kjo... Për të ishte e pakuptueshme. Kur u bind, që unë në dhjetë pa çerek të asaj dite – bota të përmbysej - do të isha në tribunat e “Karaiskaqit” dhe jo përpara ekranit, për të ndjekur monodramën e tij, që transmetohej botërisht me satelit, nuk kishte ç’thoshte. U dorëzua. “Mirë”, tha dhe iku. Duke lënë pas një botë të tërë dyshimi dhe mërzitjeje.
Ç’të bëja, o njerëz të mirë, të tradhtoja racën time?
Mos të isha dhe unë mes “lëkurëkuqve” të mi të “Karaiskaqit”?!
Por... e tradhtova.
Me zemër të vrarë, në dhjetë pa çerek, isha përpara televizionit të një miku, që kishte lidhje me satelit.
Dhe ndodhi diçka, që s’e mendoja kurrë se mund të ndodhte.
Pas disa minutash e kisha harruar krejt “Olimpiakosin”(!)
Sapo kisha njohur një njeri, që më kishte rrëmbyer të tërin. Më kishte lënë gojëhapur përpara ekranit, si një eskimez, që bie për herë të parë në kontakt me njerëzit e botës tjetër.
E quanin Sad, një tridhjetëvjeçar zeshkan, emigrant nga Arabia.
Çuditërisht, më ngjante se e njihja. Ishte njëri nga ata njerëz zeshkanë, që shesin përditë karajfila në fanarët e udhëkryqeve, apo përpara varrezave. Njerëz për të cilët mendon, se nuk kanë asgjë mesdhetare nëpër dejet e tyre, që nuk nxehen kurrë. Të rinj që lajnë makinat apo i furnizojnë me benzinë, nëpër pikat e karburanteve. Me gjuhën vendase të deformuar nëpër skajet, si shkronjat e alfabetit të tyre. Shitës ambulantë bananesh nëpër periferi. Njerëz që të ngjajnë të gjithë njëlloj... Me të njëjtin emërues të përbashkët: fjalën “i huaj”. Veçse Sad-i i ekranit, njeriu që qeshte e qante përpara meje, ishte i veçantë. Ai ishte e përveçmja, fytyra dhe shpirti i çdo të huaji, transmetuar me një lupë zmadhuese përpara syve të mi.
Nuk më binte në mendje për Lefter Simonin.
Jo, ky njeri nuk ishte miku im. Lefteri që njihja ishte tjetër. Këtë njeri e quanin Sad. Dhe Sad në anglisht do të thotë “njeri i trishtuar”. Përkundrazi, Lefteri ishte njeri i gjallë, i gëzuar. Lefteri gëzonte me mua jetën e hapur. Sad-i ishte mbyllur në një dhomëz gjysmë të ndriçuar dhe meditonte dëshpërueshëm për vetveten. Ky arab emigrant, Sad-i, ishte vetja e tij. Ishte njëri nga ata, “të huajt”. Ishte njeriu i bodrumit të shumëkatëshit tonë, prej të cilit vinte një erë e rëndë qepe dhe hudhrash, me të cilat nuk ishim që nuk ishim mësuar, këtu e kaq vite. Ai ulej pranë nesh në metro, nëpër trena dhe autobuze dhe fliste me zë të lartë kur e ftonin në telefonin e tij celular, që e mbante në xhep, të mbështjellë me një shami dore të qendisur, aq sa vendasit kthenin kokën dhe e vështronin me habi, të bezdisur: “As thelbësoret s’kanë mësuar?! Të paktën, të flasin me zë të ulët... ”.
Eh, jo, ky nuk mund të ishte evropiani, artisti i skenës, Lefter Simoni !
Si mund të dalë njeriu kaq katërcipërisht nga lëvozhga, nga lëkura e tij? Si mund ta ndryshojë kaq tërësisht vetveten? Apo e kam gabim: kaq kohë nuk e paskërkam njohur sa duhet Lefter Simonin?
3.
* “Në përgjithësi ëndërroj shumë, - thotë Sad-i.- Kjo do të thotë se ndërgjegja ime nuk është e qetë... Ëndërroj mbiemrin tim...”.
Për këtë shqetësohesh, miku im? Të kuptoj, të vjen zor, vendasit nuk do të mundin ta përftojnë kurrë, ashtu siç duhet, mbiemrin tënd arab. Ndaj, ngaqë nuk e thua, është si ta kesh harruar. Por ka edhe më keq. Ka njerëz të tjerë, që jetojnë në këtë vend, emigrantë nga Evropa në Evropë, madje një pëllëmbë larg këtij vendi, që kanë këtu e kaq vite një fat më të trishtuar. Kanë ndryshuar emrin dhe mbiemrin e tyre... Për hir të konsumit, të botës së ndërkombëtarëzuar. Ku di unë përse... Ka shumë si ty, ezmerë dhe të bardhë, që nuk gëzojnë as emrin e tyre.
* “Ka një ndryshim shumë të madh ndërmjet një njeriu të bardhë dhe një njeriu me fytyrë ezmere. Kjo duhet kuptuar qysh në fillim. Kush s’e kupton, më mirë të ikë”. Kush flet kështu, Robert Shnajderi, Lefter Simoni apo Sad-i i trishtuar?
Do të doja të ishte thjesht ironia e shkrimtarit. Ose një truk nga talenti i dukshëm aktorial i Lefter Simonit. Përndryshe, nëse ndodh ajo që mbetet, nëse flet Sad-i, punët janë keq. Ironia në këtë rast të thyen vertebrat e ashtit.
Fatkeqësisht, ndodh e treta. Sad-i flet për “njerëzit e stolave”, për vendasit, të vetmit që kanë të drejtë të ulen nëpër stolat e gdhendur të parqeve. Përpara të cilëve kalon me nduajtje “i huaji”, për të shitur trëndafilat e tij.
Njerëz të bardhë, të çdo lloji, të rinj, të moshuar, të të dyja sekseve, që ndryshojnë prej tij nga diçka thelbësore: e drejta të ulen nëpër stolat.
* “Cilido mund të dashurojë diçka që nuk i takon”, shprehet dikur Sad-i.
Por me atë vetë ndryshon puna. Mund të dashurojë vetëm gjërat që i takojnë. Atij i takon vetëm karrikja ku ulet, në shtëpinë me qerra, në cep të bodrumit. Tjetër gjë nuk mund t’i takojë. Ngaqë është tjetër gjë, në fund të fundit. Ka shumë të meta. Sad-i i pranon “të metat” që i takojnë.
Në mjetet e transportit publik vendasit i largohen, si shejtanit. Madje nuk është e rekomandueshme të jashtëqitë në WC-të publike. Kanë të drejtë... Mbajnë erë të rendë djersa dhe jashtëqitja e arabit. Ngaqë konsumon shumë qepë. Tmerrsisht shumë qepë dhe shumë hudhra.
Pastaj, dëgjon radion në diapazon. Keni parë vendas, që të dëgjojnë radiot e tyre në ful?!
* “Sa më shumë që ju shoh, aq më shumë e kuptoj përse më urreni kaq shumë. Në pasqyrë ju shoh juve. Nëse lejohet fantazia...”
Lejohet poshtë skenës fantazia? Kamera bën “zum” tek sytë e Sad-it. Vallë, përgjigja është aty? Këtë dëshiron të na tregojë regjisori?
Por prit, i njoh këto sy, këtë vështrim. E njoh njeriun që largohet nga skena, duke thënë: “Emri im është Sad, që do të thotë në anglisht “njeri i dëshpëruar”. Dhe që shton: “Por këtu nuk jemi në Angli...”
Këta sy i takojnë Lefter Simonit. Është jeta e tij në atë vështrim. Po ç’lidhje ka ai me Sad-in? Çdo të thotë kjo: “Këtu nuk jemi në Angli...”
Po ku jemi, atëhere, o Lefter?
Më ndihmo, o miku im, se do të çmendem!
Ti tashmë je atje në Tiranë, në sudion e TVSH-së. Fshin makijazhin ose bën fjalë me përgjegjësin e ndriçimit. Unë këtu, përpara ekranit të një miku, në lagjen Kalithea të Athinës, nuk di ç’të them prej tronditjes dhe befasimit.
Jashtë, në rrugën gjysmë të ndriçuar, përpara qendrës së porsahapur të dëfrimit, vetja jonë e dytë, “alter ego”-ja jonë, Sad-i i trishtuar.
“Doni trëndafila, zotëri?”, - më pyet, i ndrojtur nga fytyra dhe duart e mia të bardha. Duke hapur portën e “Golf”-it tim të ri, mendoj:
Doemos, nuk jemi në Angli, Lefter Simoni.
4.
Si sot, përpara ca kohësh, ndodhi diçka që s’më kishte bërë vaki, këtu e pesëmbëdhjetë vite. Domethënë, qysh atëhere kur u ngula në këtë vend të bekuar. Bëra diçka, për të cilën, natyrisht, nuk duhej të ndjehesha dhe kaq mirë:
Tradhtova sojin, racën time “të kuqe”.
Kaloi kohë, festova Kampionatin dhe gëzime të tjera, por kërkujt s’ia thashë prej të mijve mëkatin që fshihja. Por ajo ç’ka është më e çuditshmja, në gjithë këtë peripeci, mungon ajo që duhej të ishte thelbësorja, por që nuk është, që nuk e ndjeva për asnjë çast gjatë këtyre javëve, kur më kishte pushtuar të tërin nostalgjia e mëkatit. Mungonte... turpi. Pothuajse nuk ekzistonte mëkati.
Dhe nëse nuk ia rrëfeva kujt “mëkatin” tim (as Robert Goros, që gëzohej asaj mbrëmjeje në livadhin e tij të trifiltë të “Panathinaikosit”, për rezilikun e ri evropian të “të pahonepsurve”, domethënë të sojit tim në “Karaiskaqin” e Pireut, prej ndëshkimit të toreadorëve të “Valencias”), është pikërisht se e kisha humbur mendjen gjetkë, isha mrekulluar nga ajo tjetra....
Nga arti teatral.
Nga forca e pakundërshtueshme e talentit.
Hallall, tradhtia për ty, Lefter Simoni !
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου